Συνέντευξη γιά τήν πιό ξεχωριστή Πόλη

Μια ομάδα νεαρών αναγνωστών του ΠτΝ συναντά την κ. Αναστασία Αρπατζή, που κατάγεται από την Κωνσταντινούπολη.

«Οι γονείς μου γεννήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Παντρεύτηκαν το 1955 και ζήσανε το μεγάλο πογκρόμ*. Για να σωθούν, βρέθηκαν σε ένα καΐκι στον Κεράτιο και έπειτα στο σπίτι ενός φίλου Τούρκου. Η ζωή συνεχίστηκε. Αργότερα ήρθα στον κόσμο εγώ. Έζησα στην Κωνσταντινούπολη, μέχρι που τελείωσα το Δημοτικό».

ΠτΝ: Θυμάστε τη μέρα που φύγατε από την Πόλη;

Τώρα ρωτάτε ένα δύσκολο σημείο… Τον Ιούλιο του 1974, όταν ο πατέρας μου διάβασε για την πρώτη εισβολή στην Κύπρο μας, είπε: «Αυτό δεν θα μας βγει σε καλό». Τα γεγονότα στην Κύπρο πάντα επηρέαζαν τους Κωνσταντινοπολίτες. Περίμενε να τον καλέσουν στον τουρκικό στρατό. Στη δεύτερη εισβολή ρώτησε τη μητέρα μου: «Αύριο φεύγουμε για Ελλάδα;». Κεραυνός εν αιθρίᾳ. Έπρεπε να φύγουμε μυστικά και να πάρουμε μόνο ό,τι χωράει σε ένα αυτοκίνητο. Στάθηκα μπροστά στο καινούργιο μου ποδήλατο. Ζήτησα να το πάρω. Ο πατέρας μου είπε: «Να το αφήσουμε εδώ και να μας το στείλουν αργότερα στην Αθήνα οι γείτονές μας;»… Ακόμα το περιμένω, όπως και τα υπόλοιπα.

Φεύγοντας, χαιρετήσαμε τη γιαγιά μου στο νοσοκομείο. Δεν την ξαναείδα ποτέ. Οι γονείς μου έκαναν ένα τάμα σε μία εκκλησία, έψαλαν τρισάγιο στους τάφους των παππούδων μου και φύγαμε. Θυμάμαι την αγωνία στα σύνορα. Με δυσκολία περάσαμε.

ΠτΝ: Ποιές ήταν οι διαφορές που συναντήσατε στην Ελλάδα;

Θυμάμαι έντονα ότι εδώ δεν υπήρχε τόσος σεβασμός στη σημαία. Εμείς, όταν βλέπαμε στο Βόσπορο καράβι με ελληνική σημαία, κλαίγαμε.

Στο ελληνικό-μειονοτικό σχολείο μου στην Πόλη, μας έδιναν τα ελληνικά βιβλία με σχισμένες τις σελίδες που είχαν εθνικά σύμβολα. Στις εθνικές γιορτές η δασκάλα με έστελνε στο γραφείο να ξεκλειδώσω το ντουλάπι της με το μοναδικό ολόκληρο τεύχος. Το έκρυβα κάτω από την ποδιά μου και περνούσα μπροστά από την τουρκάλα υποδιευθύντρια χαμογελώντας. Η δασκάλα έβαζε κάποιον να φυλάει τσίλιες και μας έδειχνε την Ιστορία μας. Έτσι κάναμε κάτι σαν εθνική αντίσταση, ένα είδος κρυφού σχολειού. Εμείς σεβόμασταν περισσότερο τα θεία, τις παραδόσεις, την πατρίδα, γιατί μας έλειπαν.

ΠτΝ: Θα επιστρέφατε ποτέ πίσω;

Κατά κάποιον τρόπο έχω γυρίσει. Ταξιδεύω πολύ συχνά εκεί, γιατί έχουμε πλέον πολλούς ομόθρησκους. Σήμερα στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις της Μικρασίας υπάρχει μία στροφή των ντόπιων στην Ορθοδοξία. Πολλοί αναζητούν την αλήθεια, ακόμα και παιδιά στην ηλικία σας. Μας ζητούν, με κίνδυνο της ζωής τους, να κατηχηθούν και να βαπτιστούν. Γίνονται θαύματα. Αλλά χρειάζεται μία νέα συνέντευξη γι’ αυτό.

Ελπίζουμε, η δική σας γενιά να ζήσει μίαν άλλη όψη της Πόλης. Εκείνη της Πόλης των Πόλεων…

ΠτΝ: Σας ευχαριστούμε για το προσκύνημα στην πιο όμορφη Πόλη.

Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Ευχαριστούμε τις μαθήτριες της Β΄ Λυκείου Μαγδαληνή Α. και Στεφανία Ζ. για τη συμμετοχή τους στη συνέντευξη.

* Πογκρόμ 1955 (ή Σεπτεμβριανά): μαζική και οργανωμένη επίθεση του τουρκικού όχλου εναντίον των περιουσιών των Ελλήνων της Πόλης. Τη νύχτα της 6^ης προς 7^η Σεπτεμβρίου, 100.000 Τούρκοι λεηλάτησαν, πυρπόλησαν και κατέστρεψαν καταστήματα, σπίτια, σχολεία και ναούς των Ελλήνων της Πόλης.

Περιοδικό «ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΙΚΗ», Μάιος 2023