- Τι σημαίνει Πάσχα;
Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη και λαμπρότερη γιορτή της Ορθοδοξίας. Πήρε το όνομά του από την εβραϊκή λέξη πεσάχ, που σημαίνει διάβαση. Οι Εβραίοι το Πάσχα θυμούνταν τη διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας και το πέρασμά τους από τη δουλεία των Αιγυπτίων στην ελευθερία. Εμείς οι Χριστιανοί το Πάσχα γιορτάζουμε την Ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Το δικό μας Πάσχα αντικατέστησε το εβραϊκό και συμβολίζει το πέρασμα από τον θάνατο και τη σκλαβιά της αμαρτίας στη ζωή και την ελευθερία. Η νίκη του Χριστού πάνω στον θάνατο μάς ελευθέρωσε από τη δουλεία της αμαρτίας.
- Πότε γιορτάζουμε το Πάσχα;
Το Πάσχα είναι κινητή γιορτή, δεν έχει δηλαδή σταθερή ημερομηνία. Το γιορτάζουμε κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία, όπως όρισε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος (Νίκαια, 325 μ.Χ.). Σκοπός της Συνόδου ήταν να γιορτάζεται το Πάσχα πάντα Κυριακή και να μη συμπίπτει με το Πάσχα των Εβραίων. Σύμφωνα με αυτά, έχουν καταρτισθεί ειδικοί πίνακες από την Εκκλησία, τα πασχάλια, που περιέχουν τις ημερομηνίες του Πάσχα για τα επόμενα έτη. Η ημερομηνία του Πάσχα θα καθορίσει και την αρχή του Τριωδίου, της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, καθώς και των γιορτών του Πεντηκοσταρίου που θα ακολουθήσουν.
- Τι είναι η Διακαινήσιμη εβδομάδα;
Η εβδομάδα από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή του Θωμά ονομάζεται Διακαινήσιμη και θεωρείται ως μία συνεχής ημέρα. Τη γιορτάζουμε με πνευματική ευφροσύνη και δεν νηστεύουμε Τετάρτη και Παρασκευή.
Γιατί όμως ονομάστηκε έτσι;
Τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες τη νύχτα του Μ. Σαββάτου βαπτίζονταν πολλοί κατηχούμενοι. Με το βάπτισμα ο παλαιός άνθρωπος της αμαρτίας πεθαίνει και γεννιέται ο καινούργιος, ο ανακαινισμένος. Γι’ αυτό, η εβδομάδα μετά τη βάπτιση των νέων πιστών ονομάστηκε Διακαινήσιμη, για να τους θυμίζει την ανακαίνισή τους. Και για όλους εμάς σήμερα η εβδομάδα αυτή γίνεται αφορμή για αγώνα και πνευματική καρποφορία.
- Γιατί κρατάμε λαμπάδες το Πάσχα;
Οι λαμπάδες έχουν την αρχή τους στις λαμπάδες που κρατούσαν οι νεοφώτιστοι που βαπτίζονταν το Πάσχα. Επιπλέον, στη γιορτή του Πάσχα, που λέγεται και Λαμπρή, όλα είναι λαμπρά και φωτεινά. Οι λαμπάδες μας φέρουν πάνω τους το άγιο Φως. Το Φως αυτό μάς θυμίζει πως και η ζωή μας πρέπει να είναι φωτεινή, λουσμένη στο φως της Αναστάσεως.
- Γιατί το Πάσχα ψήνουμε αρνί;
Οι Εβραίοι την πρώτη εκείνη νύχτα της Εξόδου από την Αίγυπτο, με εντολή του Θεού στον Μωυσή, θυσίασαν από ένα αρνί η κάθε οικογένεια, χωρίς να σπάσουν τα κόκκαλά του, και το έφαγαν μαζί με άζυμο ψωμί και πικρά χόρτα. Με το αίμα του έβαψαν κόκκινα το ανώφλι και τις παραστάδες της πόρτας τους, ώστε να ξεχωρίζουν από τα αντίστοιχα των Αιγυπτίων. Η θυσία του αρνιού εκείνου αποτελούσε προτύπωση της θυσίας του Κυρίου μας. Σε ανάμνηση εκείνης της νύχτας οι Εβραίοι θυσιάζουν από τότε κάθε χρόνο το Πάσχα από ένα αρνί.
Κατ’ αντιστοιχία υπάρχει το αρνί και στο δικό μας Πάσχα.
- Γιατί βάφουμε κόκκινα αυγά;
Σύμφωνα με μια επικρατούσα παράδοση, το αυγό συμβολίζει την αναγέννηση, γιατί κρύβει μέσα του μια καινούργια ζωή. Και το Πάσχα είναι η γιορτή που μας ανακαινίζει και μας περνά σε μια ζωή χωρίς φόβο, ζωή αναστάσιμη. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το Αίμα του Κυρίου, που χύθηκε πάνω στο Σταυρό. Έτσι λοιπόν, τα αυγά που βάφουμε κόκκινα τη Μεγάλη Πέμπτη, μας θυμίζουν τη θυσία του Κυρίου στο Σταυρό, χάρη στην οποία περάσαμε από τον θάνατο στη ζωή.
7. Ποιος είναι ο αναστάσιμος χαιρετισμός;
Αναστάσιμος χαιρετισμός είναι το «Χαίρετε», η πρώτη λέξη του αναστημένου Κυρίου στις Μυροφόρες και στους Μαθητές Του. Αναστάσιμος χαιρετισμός επίσης είναι και το «Χριστός Ανέστη» – «Αληθώς ανέστη», που το λέμε για σαράντα ημέρες, μέχρι την Ανάληψη. Αυτές τις μέρες κανονικά δεν έχει θέση στα χείλη μας άλλος χαιρετισμός. Η χαρά και το μήνυμα της Αναστάσεως είναι ανώτερη από κάθε άλλη ευχή.
Χαίρετε λοιπόν, αδελφοί, Χριστός Ανέστη!
Νεφέλη
Περιοδικό «Πρός τή ΝΙΚΗ», Μάιος 2016
