–Κυρία, ήρθε χτες στο σπίτι μας η γιαγιά μου και φτιάξαμε μαζί πιροσκί. Έφερα για όλους!
–Ζήτω! φώναξε αμέσως ο Γιώργος. Φαίνονται πεντανόστιμα.
–Και πώς να μην είναι; Είναι ποντιακή συνταγή!
–Είστε από τον Πόντο, Κυριακή;
–Ναι, η γιαγιά και ο παππούς. Δηλαδή, η προγιαγιά μας ήρθε από τον Πόντο.
–Πού είναι ο Πόντος, κυρία;
–Είναι εδώ, του είπε η κυρία δείχνοντας τον χάρτη. Θυμάσαι, Φώτη, τον Ιάσονα και την Αργοναυτική εκστρατεία;
–Κυρία, κι εγώ είμαι από τον Πόντο, έχουμε μάλιστα στο σπίτι και μία ποντιακή λύρα!
–Κι εγώ, κυρία, μαθαίνω παραδοσιακούς χορούς και ξέρω ποντιακούς!
–Τι ωραία, παιδιά! Είναι πολύ σπουδαίο να κρατάμε τις ρίζες μας, να μαθαίνουμε την ιστορία μας, να αγαπάμε την πατρίδα μας! Στις 19 Μαΐου είναι η ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Πόντου. Δηλαδή θυμόμαστε τους διωγμούς και τον βίαιο ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου από τους Τούρκους το 1919. Τι θα λέγατε να ετοιμάσουμε κάτι, ένα μικρό θεατρικό για τον Πόντο και να το παίξουμε σε όλο το σχολείο;
–Ναι! Ναι! ακούστηκαν χαρούμενες φωνές από κάθε γωνιά της τάξης.
–Φυσικά, μπορούμε να φέρουμε και ποντιακά γλυκά και φαγητά!
–Εγώ θα φέρω την ποντιακή λύρα μας!
–Εγώ θα σας μάθω ποντιακούς χορούς!
Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα στην τάξη μας! Κι αν θέλετε κι εσείς να ετοιμάσετε μία μικρή γιορτή για τον Πόντο, εδώ είναι το θεατρικό μας!
Καλή επιτυχία!
Γη του Πόντου
(ταμπλώ)
- Παιδιά Α΄, Β΄, Γ΄, Δ΄ (σε καράβι που ρωτούν)
- Γη του Πόντου
- Μαύρη Θάλασσα
- Φρίξος
- Αργοναύτες (3)
- Πόλεις (3)
- Ακρίτας
- Κομνηνός
- Ποντιοπούλα (με σταυρό μαρτυρικό ή λιβανιστήρι)
- Ποντιοπούλα (με εικόνα Παναγίας Σουμελά)
- Ποντιόπουλο (με ποντιακή λύρα)
Παιδί Α΄: Με το καράβι μου ξεκίνησα ταξίδι μακρινό, στα βάθη των χρόνων να ταξιδέψω.
Παιδί Β΄: Νερά καθάρια σηκώνουν το καράβι και κύματα ψηλά πάνω τους με παίρνουν. Ποια είσαι, θάλασσα σκοτεινή μα τόσο μαγευτική;
Μαύρη θάλασσα: Η Μαύρη θάλασσα είμαι εγώ. Εύξεινο Πόντο με είπαν οι Έλληνες, φιλόξενο, για να με κατευνάσουν.
Παιδί Γ΄: Κοιτάζω προς την Ανατολή και σαν να βλέπω –τι παράξενο!– χρυσόμαλλο κριάρι να πετά στον ουρανό και στη ράχη του ένα παιδί. Ποιο είναι; Πού πηγαίνει;
Φρίξος: Απ’ την ομίχλη του θρύλου άκουσε: Ο Φρίξος είμαι, του βασιλιά της Βοιωτίας γιος, που το χρυσόμαλλο κριάρι με πήρε στην πλάτη του να με γλυτώσει, μαζί με την αδερφή μου, την Έλλη. Μα εκείνη χάθηκε μες στα νερά του Ελλήσποντου. Κι εγώ, ο Φρίξος, έφτασα ως εδώ, στην Κολχίδα, με το χρυσόμαλλο κριάρι.
Παιδί Δ΄: Στα αυτιά μου φτάνουν ήχοι από κουπιά που ρυθμικά τα μαύρα σου νερά, θάλασσα, σχίζουν. Ποιοι να ’ναι; Απ’ τα βάθη των χρόνων ακούγονται φωνές, φωνές ελληνικές κι ονόματα.
Αργοναύτες: Είμαστε οι Αργοναύτες, που γυρεύουν το χρυσόμαλλο δέρας, με τον Ιάσονα τον ξακουστό. Αυτά έπλεξαν σαν παραμύθι οι Έλληνες, που ήρθαν να κατοικήσουν αυτή τη γη.
Παιδί Α΄: Όμορφη που ’ναι τούτη η χώρα! Βουνά ψηλά και πεδιάδες, κοιλάδες και ποτάμια, σπηλιές και βράχια! Όμορφη γη, ποια είσαι εσύ, που τα νερά της Μαύρης θάλασσας δροσίζουν;
Γη του Πόντου: Είμαι η Γη του Πόντου, περήφανη και ηρωική, από τα βάθη των χρόνων ελληνική! 2.600 χρόνια Ελλάδα!
Παιδί Β΄: Πόλεις θωρώ χτισμένες απ’ τα αρχαία χρόνια. Μνημεία βλέπω απ’ τα παλιά. Πόλεις χτισμένες πλάι στο κύμα, ποια είναι τα ονόματά σας;
Πόλεις: Ηράκλεια, Σινώπη, Κοτύωρα, Κερασούντα, Τραπεζούντα, Παντικάπαιον, Οδησσός, Αμισός. Μία καινούργια Ελλάδα στην Ανατολή! Ελληνική σκέψη, ελληνικό πνεύμα, ελληνική γλώσσα και θρησκεία παντού!
Παιδί Γ΄: Κι εκείνος ο πύργος που βλέπω, κάστρο πανώριο, ποιο είναι σε τούτα τα χώματα;
Ακρίτας: Κάστρο τρανό, βυζαντινό, γιατί απ’ τα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου γίνεται ο Πόντος προπύργιο και φάρος της Ανατολής. Ασπίδα του Βυζαντίου, γη ηρωική των Ακριτών, του Βασίλειου Διγενή Ακρίτα, γέννησε το έπος το ηρωικό.
Παιδί Δ΄: Αετό βλέπω περήφανο τον ουρανό να σκίζει και ολόγυρά μου να πετά, τη γη να διαφεντεύει, τη Μαύρη θάλασσα κι όλη τη γη του Πόντου.
Κομνηνός: Είναι ο Μονοκέφαλος Αετός, το έμβλημα της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, που ίδρυσαν οι Μεγάλοι Κομνηνοί, όταν το 1204 οι Φράγκοι κατέλυσαν το βυζαντινό κράτος.
Παιδί Α΄: Λιβάνι και θυμίαμα γύρω μοσχοβολά και την ψυχή μου γαληνεύει. Πούθε έρχεται, να πάω κι εγώ να προσκυνήσω;
Ποντιοπούλα: Γεμάτη είναι τούτη η γη από αγίους και μάρτυρες της πίστης. Χρόνια παλιά, βυζαντινά, τουρκοκρατίας χρόνια. Άγιοι που άγιασαν τη γη με τον ιδρώτα και τα δάκρυα και τους ασκητικούς αγώνες, κι άλλοι χύνοντας το αίμα τους. Σαράντα Μάρτυρες, Μέγας Βασίλειος και Γρηγόριος Θεολόγος, Άγιος Ευγένιος Τραπεζούντας, αγία Ελένη της Σινώπης.
Παιδί Β΄: Κι εκεί στα απόκρημνα βουνά, τι είναι αυτό που βλέπω σκαρφαλωμένο στους βράχους;
Ποντιοπούλα: Το μοναστήρι είναι της Παναγιάς της Σουμελά, στήριγμα και καταφυγή των Ελλήνων του Πόντου.
Παιδί Γ΄: Στ’ αυτιά μου φτάνουν ήχοι, τραγούδια και χοροί, θρύλοι και παραμύθια. Μα τι ’ναι τούτη η μουσική που αντηχεί τριγύρω;
Ποντιόπουλο: Είναι η λύρα η ποντιακή, του ελληνισμού να τραγουδά τα βάσανα και τους καημούς, χαρές μαζί και λύπες.
Παιδί Δ΄: Παράξενη που είσαι γη! Πώς όλα τούτα που έσφυζαν από ζωή, τώρα αντικρίζω έρημα και ρημαγμένα; Πώς χάθηκαν 26 αιώνες ζωής ελληνικής μέσα σε μία στιγμή; Κραυγές σπαρακτικές φτάνουν στ’ αυτιά μου, που πνίγονται απ’ τις άγριες ορδές των Τούρκων. Και τώρα σιωπή. Πού πήγε ο ελληνισμός; Χάθηκε για πάντα; Πες μου, Γη του Πόντου. Χάθηκε η ελληνική ψυχή;
Γη του Πόντου: Περπάτησε στα απόκρημνα βουνά μου κι άκουσε: Ακόμα και σήμερα χωριά ολόκληρα μιλούν ελληνικά. Άκου φωνές ψιθυριστά να λένε: Εμείς από σας είμαστε. Και δες: Ψηλά ανεβαίνει ακόμα θυμίαμα η προσευχή και καίει το λιβάνι. Κάποιοι γονατιστοί με δάκρυα προσεύχονται κρυφά στο εικόνισμα της Παναγιάς. Κι ακόμα, κοίτα του Πόντου τα παιδιά, σκορπισμένα σε κάθε γωνιά της γαλανής πατρίδας μας και του κόσμου όλου, πώς ζουν, προοδεύουν, μεγαλουργούν. Δεν ξεχνούν. Χάθηκαν όλα; Όχι!
ΟΛΟΙ: Όταν δεν χάνεται η ψυχή,
μην το θρηνείς το χώμα.
Και των πατρίδων η ψυχή
είμαστε εμείς που ζούμε,
εμείς που αναπολούμε… (Κωστής Παλαμάς)
Ε.Τ.
«Πρός τή ΝΙΚΗ», Μάιος 2020
