Σήμερα 15/10 εορτάζουν:
- Άγιος Λουκιανός ο ιερομάρτυρας Πρεσβύτερος της Εκκλησίας της Αντιοχείας
- Όσιος Σαβίνος ο επίσκοπος
- Όσιος Βάρσος
- Άγιος Ευθύμιος ο Νέος
- Διήγηση μοναχού υποτακτικού περί υπακοής
- Άγιος Λουκιανός ο ιερομάρτυρας Πρεσβύτερος των Σπηλαίων του Κιέβου
- Άγιος Διονύσιος Αρχιεπίσκοπος Σουζδαλίας
Ὁ Ἅγιος Λουκιανός ὁ ἱερομάρτυρας, πρεσβύτερος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας
Γεννήθηκε στα Σαμόσατα της Συρίας από γονείς ευσεβείς, και με ανάλογο τρόπο ανατράφηκε. Μετά το θάνατο των γονέων του, διαμοίρασε στους φτωχούς την πατρική του περιουσία και αφοσιώθηκε στη μελέτη των θείων Γραφών, διότι στη σκέψη του επικρατούσαν τα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «Όλη η Γραφή έχει εμπνευσθεί από το Θεό. Γι᾿ αυτό είναι ωφέλιμη για να διδάσκει την αλήθεια, να ελέγχει τις πλάνες, να διορθώνει αυτούς που αμαρτάνουν και να παιδαγωγεί στην αρετή». Κατόρθωσε, λοιπόν, και ο Λουκιανός να γίνει βαθύς γνώστης της Αγίας Γραφής και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στην Αντιόχεια. Εκεί δίδασκε με θάρρος και ακρίβεια το θείο λόγο, ενθαρρύνοντας τους χριστιανούς στο μαρτύριο. Στην Αντιόχεια, μάλιστα, ίδρυσε σχολή, όπου φοίτησαν αρκετοί μαθητές, καταρτιζόμενοι στα χριστιανικά δόγματα και στην άσκηση της αρετής. Όταν ο Λουκιανός έμαθε ότι στη Νικομήδεια ο Διοκλητιανός καταδίωκε και θανάτωνε τους χριστιανούς, άφησε την Αντιόχεια και πήγε στη Νικομήδεια για να στηρίξει και να ενισχύσει τους Χριστιανούς στο μαρτύριο. Συνελήφθη, όμως, από το Διοκλητιανό και κλείστηκε στη φυλακή, όπου και πέθανε από πείνα.
Ὁ Ὅσιος Βάρσος ὁ ὁμολογητής, Ἐπίσκοπος Ἐδέσσης
Έζησε στα μέσα του 4ου αιώνα. Με την δυναμική δράση του, ήταν καρφί στο μάτι των Αρειανών αιρετικών, όταν αυτοί συντάραζαν την εκκλησία. Τότε ο Όσιος Βάρσος είχε ήδη διακριθεί σαν επίσκοπος Εδέσσης με την αγαθοεργία του, την δραστηριότητά του και την δύναμη της διδασκαλίας του. Πλούτισε τις γνώσεις του αφού επισκέφτηκε την Φοινίκη, την Αίγυπτο και αυτήν τη Θηβαίδα. Αλλά στη σκληρή διαμάχη μεταξύ Ορθοδοξίας και αιρετικών, ο επίσκοπος Βάρσος δεν ήταν δυνατό να παραμείνει αμέτοχος. Διδάσκοντας, υπεράσπιζε το ορθόδοξο δόγμα και ξεσκέπαζε την πλάνη των Αρειανών. Γι΄ αυτό ο αυτοκράτορας Ουάλης, θερμότατος υπερασπιστής των αιρετικών, εξόρισε τον Βάρσο στη νήσο Άρανδο. Αλλ΄ εκεί έφταναν πλήθη ορθοδόξων και ζητούσαν την ευλογία του Βάρσου, που έτσι εξακολουθούσε να είναι καρφί στο μάτι των αιρετικών. Με τις προτροπές τους ο Ουάλης τον εξόρισε στην Οξύρρυγχο της Αιγύπτου. Αλλά και εκεί νέα συρροή ορθοδόξων κύκλωνε τον γενναίο επίσκοπο. Τέλος τον έκλεισε σ΄ ένα φρούριο κοντά στο Αλγέρι. Και εκεί άφησε την τελευταία του πνοή, αφού αφιέρωσε τη ζωή του ολόκληρη υπηρετώντας τον θεό, την Εκκλησία και τον πλησίον. Η δε σωζόμενη κλίνη του Αγίου στην Άρανδο, ετιμάτο από τους ντόπιους για τα εκτελούμενα δι᾿ αυτής θαύματα.
Ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος ὁ Νέος
Γεννήθηκε στις μέρες του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντα Ε΄ του Αρμενίου (813-820), σε κάποια κωμόπολη της Γαλατίας, την Όψω, που ήταν κοντά στην Άγκυρα (σημερινή πρωτεύουσα της Τουρκίας). Οι γονείς του ήταν πλούσιοι και ευσεβείς, και ονομαζόταν Επιφάνιος και Άννα. Είχαν και δυό κόρες, την Μαρία, που ήταν πρεσβυτέρα και την Επιφανία. Όταν ο Άγιος ήλθε σε κατάλληλη ηλικία, παντρεύτηκε και απόκτησε μία κόρη την Αναστασώ (τη γυναίκα του την έλεγαν Ευφροσύνη). Επειδή όμως επιθυμούσε τη μοναχική πολιτεία, αφού τακτοποίησε τις οικογενειακές του υποθέσεις, πήγε σε μοναστήρι, κοντά στον Όσιο Ιωαννίκιο, στον Όλυμπο της Βιθυνίας. Εκεί, μετά από δοκιμασία, γίνεται μοναχός, το 842, με το όνομα Ευθύμιος, από Νικήτας που ονομαζόταν πρώτα. Μετά από αρκετά χρόνια ασκήσεως στο κοινόβιο αυτό, ο Ευθύμιος αναχώρησε για το Άγιον Όρος. Από εκεί επέστρεψε στον Όλυμπο και μετά από πολλές περιπέτειες και ταξίδια, ίδρυσε κοντά στη Θεσσαλονίκη την Μονή Περιστερών το 871, όπου εγκαταστάθηκε και την ανέδειξε με την άριστη πνευματική ζωή του, σε άριστο πνευματικό κέντρο. Έτσι λοιπόν, ασκητικά και θεάρεστα αφού έζησε, απεβίωσε ειρηνικά την 15η Οκτωβρίου 894. Τη βιογραφία του συνέγραψε ο επίσκοπος Θεσσαλονίκης Βασίλειος, που υπήρξε και μαθητής του Αγίου.
