Αδιαμαρτύρητη υπακοή στην κριτική επιτροπή
Ο Ραλφ Μέτκαλφ, Αμερικανός σπρίντερ, ήταν το φαβορί στα 100 και 200 μέτρα. Αλλά οι αγώνες του 1932 στο Λος Άντζελες του επεφύλασσαν ένα περίεργο παιχνίδι… Στα 100 μέτρα έπεσε στη γραμμή τερματισμού μαζί με τον συμπατριώτη του Έντι Τόλαν και οι κριτές χρειάστηκαν το φότο φίνις[1], για να αναδειχθεί ο νικητής. Το χρυσό δόθηκε στον Τόλαν. Η απόφαση ήταν σωστή. Όμως, η δοκιμασία του Μέτκαλφ δεν είχε τελειώσει. Στον τελικό των 200 μέτρων, παρότι έτρεξε την πιο γρήγορη κούρσα της ζωής του, τερμάτισε τρίτος. Η φωτογραφία της εκκίνησης και το βίντεο δείχνουν ότι οι υπεύθυνοι τον είχαν τοποθετήσει δύο μέτρα πίσω από εκεί που έπρεπε! Επομένως, είχε τρέξει 202 μέτρα και γι’ αυτό δεν πρόλαβε τους δύο πρώτους, που τερμάτισαν ένα και δύο μέτρα μπροστά του! Η φωτογραφία το έδειχνε, οι διοργανωτές το είχαν καταλάβει και ζήτησαν από τον Μέτκαλφ, αν θέλει, να ξανατρέξει (μόνος του…), για να πάρει καλύτερο μετάλλιο, αλλά εκείνος αρνήθηκε…
Ο ξυπόλητος μαραθωνοδρόμος
1960. Λίγες ώρες πριν την αναχώρηση του αεροπλάνου που θα μετέφερε την Ολυμπιακή ομάδα της Αιθιοπίας στη Ρώμη, ανακοινώθηκε στον μαραθωνοδρόμο Αμπέμπε Μπικίλα ότι θα αντικαθιστούσε άλλον αθλητή που είχε τραυματιστεί. Η Adidas, χορηγός των Αγώνων, του έδωσε να δοκιμάσει όσα παπούτσια της είχαν περισσέψει(!), αλλά κανένα δεν του ταίριαζε. Έτσι αποφάσισε να τρέξει …ξυπόλητος, όπως άλλωστε συνήθιζε να προπονείται στη χώρα του! Έτρεξε λοιπόν, βγήκε πρώτος με 26 δευτερόλεπτα διαφορά και έγινε ο πρώτος Αφρικανός που κέρδισε χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο! Τέσσερα χρόνια μετά, ενώ ένα μήνα πριν τους Αγώνες είχε υποβληθεί σε εγχείρηση για οξεία σκωληκοειδίτιδα, θέλησε να αγωνιστεί στο Τόκιο. Κανείς δεν το περίμενε, εκτός από τους γιατρούς του, που τον είχαν δει, νύχτα, να κάνει τζόκινγκ στην αυλή του νοσοκομείου που νοσηλευόταν! Φορώντας παπούτσια αυτή τη φορά, έτρεξε, και κατάφερε να γίνει ο πρώτος αθλητής που κέρδισε δύο μαραθώνιους! Πέθανε σε ηλικία 41 ετών, από εγκεφαλική αιμορραγία, επιπλοκή ενός αυτοκινητιστικού ατυχήματος, που τον είχε αφήσει παραπληγικό τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Λίγο πριν δήλωνε: «Μπορώ να δεχθώ και τις νίκες και την τραγωδία ως γεγονότα της ζωής μου και να ζήσω χαρούμενος»…
Αγώνας μέχρι τέλους!
Ο Μαραθώνιος της Βαρκελώνης στους Ολυμπιακούς του 1992 φαίνεται να έχει τελειώσει, αφού τερμάτισε ο νικητής. Όμως, δεν είναι έτσι. Γιατί ο Πιάμπου Τούουλ θα τερματίσει τελευταίος, σε 1 ώρα και 47 λεπτά μετά τον νικητή, σε χρόνο 4:00:44, στο χειρότερο δηλαδή χρόνο από τους Ολυμπιακούς του 1908. Εκείνη η στιγμή όμως ίσως ήταν η σημαντικότερη στην ιστορία των Αγώνων. Ο Τούουλ, οικοδόμος από τη Μογγολία, είχε τυφλωθεί από έκρηξη. Το 1990 είχε τρέξει τυφλός, υποβασταζόμενος από ένα βοηθό και τερμάτισε μετά από 5 ώρες, προσπαθώντας να αποδείξει στον κόσμο ότι ο άνθρωπος μπορεί να καταφέρει τα πάντα. Το 1991 του πλήρωσαν τη μεταμόσχευση κερατοειδούς χιτώνα, μετά την οποία κατάφερε να βλέπει ξανά από το ένα μάτι, φορώντας γυαλιά. Έτσι αγωνίστηκε στη Βαρκελώνη. Εκεί δεν τερμάτισε ποτέ στο Ολυμπιακό Στάδιο. Τερμάτισε μακριά από τα φώτα και τον κόσμο, μόνος στο βοηθητικό του Στάδιο, με τους διοργανωτές, δύο τρεις δημοσιογράφους και έξι αστυνομικούς, αφανής ήρωας μέσα στο σκοτάδι, ενώ στο επίσημο Στάδιο γινόταν η τελετή της λήξης…
Έλληνες ποδοσφαιριστές
Μάθημα τιμιότητας: Δεν θέλησε να του μετρήσουν το «κάλπικο» γκολ…
Μάρτιος 2013. Πέτυχε γκολ με το χέρι κι έτρεξε ο ίδιος να σταματήσει τον διαιτητή, που δεν το είχε δει και πήγαινε να το μετρήσει!… Το περιστατικό έλαβε χώρα στο πρωτάθλημα της Β’ Τοπικής και ο ποδοσφαιριστής από την Πύλο Γιώργος Καλδής επιβραβεύτηκε και κέρδισε τον τίτλο «του πιο καθαρού παίκτη σε ολόκληρο το ελληνικό ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο».
«Μόνο ο προσωπικός μου αντίπαλος στη συγκεκριμένη φάση κατάλαβε τι ακριβώς είχε γίνει», διηγείται ο ίδιος… «Προς στιγμήν πήγα να πανηγυρίσω, αλλά μέσα μου δεν αισθάνθηκα καλά και ένιωσα την ανάγκη… να παραδεχθώ ότι το γκολ δεν έπρεπε να μετρήσει. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα ήταν πολύ άδικο για τους αντιπάλους». Και συμπληρώνει: «…δεν θα ήθελα με τίποτα να συζητηθεί το όνομά μου για ένα κάλπικο γκολ. Το πρώτο πράγμα που μου έμαθαν από την ηλικία των δεκατριών ετών που παίζω ποδόσφαιρο ήταν να κερδίζω τίμια και όχι άδικα».
Ομαδικό πνεύμα και σεμνότητα
Απρίλιος 2014. Ο μικρός Σταύρος είναι ταλεντάκι στο ποδόσφαιρο. Την περασμένη χρονιά έχει βάλει 9 γκολ, τα 5 από απευθείας κόρνερ… Και φέτος έχει ήδη 3 γκολ από κόρνερ… Και όμως, έχει παίξει ελάχιστα. Γιατί δεν τον βάζουν βασικό! Τον κρατούν μόνο για μια αλλαγή… Όταν όμως η ομάδα του χάνει ή όταν είναι να χτυπήσει κόρνερ για να μπει γκολ, τότε τον βάζουν μέσα… Και ο Σταύρος δεν διαμαρτύρεται ποτέ! Μπαίνει στον αγωνιστικό χώρο σίγουρος για τον εαυτό του, έτοιμος να κάνει τη διαφορά! Όλη η κερκίδα τον ζητωκραυγάζει… Στην ομάδα ενθουσιασμός… Κι εκείνος συγκρατημένος, συγκεντρωμένος, συνεχίζει την προσπάθειά του να βοηθήσει την ομάδα του… και να αποδείξει ότι είναι χρήσιμος…
* * *
Δεν είναι οι μοναδικές περιπτώσεις. Σε μια εποχή κρίσεως των αξιών οι αθλητές –παλαιότεροι και σύγχρονοι, μικροί και μεγάλοι– μάς παραδίδουν μαθήματα ήθους. Ας αφουγκραστούμε αυτά που μας λένε με τον τρόπο τους. Για να μη νομίζουμε ότι ο αθλητισμός δεν μπορεί και σήμερα να εμπνέεται από αξίες. Για να μη νομίζουμε ότι έπαψε πια να σφυρηλατεί τον χαρακτήρα και να καλλιεργεί παράλληλα με το σώμα το πνεύμα και την ψυχή.
Νεφέλη
[1] Συνεχεῖς φωτογραφίες από αρκετούς φωτογράφους από το πλάι προς τη γραμμή τερματισμού.
«Πρός τή ΝΙΚΗ», Μάρτιος 2015
