Σήμερα 23/12 εορτάζουν:
- Άγιοι Δέκα Μάρτυρες που μαρτύρησαν στην Κρήτη
- Άγιος Ναούμ ο Θεοφόρος και θαυματουργός
- Όσιος Παύλος Αρχιεπίσκοπος Νεοκαισαρείας
- Ανάμνηση των Εγκαινίων της Αγίας Σοφίας
- Άγιος Σχίνων
- Όσιος Νήφων επίσκοπος Κωνσταντιανής
- Άγιος Χρυσογόνος
Οι Άγιοι δέκα Μάρτυρες που μαρτύρησαν στην Κρήτη
Από αυτούς, οι μεν Θεόδουλος, Σατορνίνος, Εύπορος, Γελάσιος και Ευνικιανός, ήταν από την Γορτυνία της Κρήτης. Ο Ζωτικός, από την Κνωσσό. Ο Αγαθόπους από το λιμένα Πανούρμου. Ο Βασιλειάδης (η Βασιλείδης) από την Κυδωνιά. Ο Ευάρεστος και ο Μόβιος (η Πόμπιος, η Πόντιος) από το Ηράκλειο. Όλοι μαρτύρησαν τον 3ο αιώνα μ.Χ., όταν αυτοκράτορας ήταν ο Δέκιος. Και οι δέκα με πολύ ζήλο εργάζονταν για την διάδοση του Ευαγγελίου στο νησί. Καταγγέλθηκαν στον έπαρχο Κρήτης, που ήταν συνώνυμος του αυτοκράτορα, ονομαζόταν δηλαδή κι αυτός Δέκιος. Ο έπαρχος, όταν είδε την ανθηρή νεότητά τους και το αρρενωπό τους παράστημα, προσπάθησε να τους παρασύρει με πολλές υποσχέσεις εγκόσμιων απολαύσεων και ηδονών. Αλλά όταν είδε ότι τίποτα δεν πετύχαινε, διέταξε να τους μαστιγώσουν, και κατόπιν τους λιθοβόλησαν. Οι γενναίοι μάρτυρες του Χριστού υπέμειναν ηρωικά τα βασανιστήρια, ενθυμούμενοι τα λόγια του ψαλμωδού: «Ανδρίζεσθε και κραταιούσθω η καρδία υμών, πάντες οι ελπίζοντες επί Κύριον». Δηλαδή, να έχετε γενναίο και ανδρείο φρόνημα, και η καρδιά σας ας γίνεται κραταιά και ατρόμητη, όλοι εσείς που ελπίζετε στον Κύριο. Κατόπιν, με διαταγή του έπαρχου, οι στρατιώτες έκοψαν με τα ξίφη τους τις τίμιες κεφαλές των δέκα χριστιανών Αγίων.
Ο Όσιος Παύλος Αρχιεπίσκοπος Νεοκαισαρείας
Έζησε στα χρόνια του βασιλιά Λικινίου (307-323) και ήταν επίσκοπος Νεοκαισάρειας. Ξακουστός για την αρετή του ο Παύλος, τον κάλεσε ο Λικίνιος με την ελπίδα ότι θα μετέστρεφε το φρόνημά του. Αφού ούτε με απειλές, ούτε με υποσχέσεις κατάφερε να κλονίσει την πίστη του, διέταξε να τον κάψουν με πυρωμένα σίδερα στα χέρια. Κατόπιν τον εξόρισε σε κάποιο φρούριο, κοντά στον ποταμό Ευφράτη, όπου έμεινε μέχρι που κατέβηκε ο Μέγας Κωνσταντίνος στην Ανατολή. Τότε απελευθερώθηκε, μαζί με άλλους κρατούμενους και ο Παύλος επανήλθε στην επισκοπή του. Στην Α´ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας, έλαβε μέρος και έδειξε τα τραύματά του, τα οποία ο Μέγας Κωνσταντίνος ασπάστηκε. Κατόπιν γύρισε στήνεπαρχία του, όπου μετά από λίγα χρόνια απεβίωσε ειρηνικά.
