Παίζουμε;
Κατηγορία «Γεωγραφία – Ιστορία»
–Λοιπόν, η σειρά σου, Γιάννη. Κατηγορία: «Ιστορία – Γεωγραφία».
–Ωχ… για λέγε.
–Δωδεκάνησα. Ερώτηση 1η: Πόσα είναι τα Δωδεκάνησα;
–Α, πανεύκολο! Το λέει και το όνομά τους: 12!
–Λάθος!
Ο όρος “Δωδεκάνησα” επικράτησε στις αρχές του 20ού αι. εκφράζοντας ένα μεγάλο σύνολο νησιών και νησίδων στο νοτιοανατολικό άκρο του Αιγαίου, όχι όμως και τον πραγματικό αριθμό τους. Το νησιωτικό αυτό σύμπλεγμα εκτός από τα 15 περισσότερο γνωστά νησιά περιλαμβάνει και ένα μεγάλο αριθμό μικρότερων, που όλα μαζί ξεπερνούν τα 100!
Έχασες την 1η ερώτηση. Πάω στη 2η.
–Απαριθμήστε όσα περισσότερα νησιά μπορείτε. Κερδίζετε 10 πόντους για κάθε νησί.
–Ας αρχίσω από τα γνωστά. Για να σκεφτώ… Ρόδος, Πάτμος, Κως, Κάλυμνος, Σύμη, Καστελλόριζο… εμμ… Αστυπάλαια, νομίζω…Δυστυχώς δεν θυμάμαι άλλα.
–Ωραία, 70 πόντοι γι’ αυτά που είπες. Υπάρχουν και πολλά άλλα!
Κάρπαθος, Κάσος, Λέρος, Νίσυρος, Τήλος, Αγαθονήσι, Λειψοί, Χάλκη. Αλλά και: Αλιμιά, Αρκιοί, Φαρμακονήσι, Γυαλί, Κίναρος, Λέβιθα, Μάραθος, Νίμος, Ψέριμος, Σαρία, Στρογγύλη, Σύρνα, Τέλενδος και άλλα.
Ομολογώ ότι μερικά δεν τα έχω ξανακούσει! Λοιπόν, πάμε στην επόμενη.
–Πότε ενσωματώθηκαν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα;
–Έεε… λογικά, μετά την Ελληνική Επανάσταση, τότε που ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό κράτος,ε ;
–Κι όμως, όχι!
Τα Δωδεκάνησα επαναστάτησαν μεν, αλλά το 1830 επιστράφηκαν μαζί με τη Σάμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με αντάλλαγμα την Εύβοια, η οποία ενσωματώθηκε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος.
–Άαα… τι λες; Και αυτά πότε ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος;
–Παιδιά, να σας το πω εγώ αυτό; φώναξε η Ελένη. Η γιαγιά μου είναι από τη Ρόδο και μου έχει πει πολλές φορές αυτή την ιστορία.
–Ναι, ναι, πες μας!
–
Λοιπόν, τα νησιά μας μετά τους Τούρκους πέρασαν μέχρι το 1943 στα χέρια των Ιταλών, οι οποίοι προσπάθησαν με σκληρά μέσα να αλλοιώσουν τον ελληνικό χαρακτήρα τους. Αλλά δεν τα κατάφεραν![1]Έπειτα τα νησιά μας βρέθηκαν για λίγο στα χέρια των Γερμανών, κατόπιν πέρασαν στα χέρια των Βρετανών, και τελικά το 1946 στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι πάρθηκε η απόφαση να αποδοθούν στην Ελλάδα.
–Πολλούς αφέντες άλλαξες, δεν άλλαξες καρδιά, που λένε!
–Έτσι ακριβώς!
–Και πώς ακριβώς έγινε η παράδοσή τους στην Ελλάδα;
–Αρχικά στις 31 Μαρτίου 1947 παραδίδονται τα Δωδεκάνησα στον ελληνικό στρατό και για ένα χρόνο βρίσκονται κάτω από Ελληνική Στρατιωτική Διοίκηση.
–Και μετά; Έγινε κάποια τελετή;
–Έγινε μία πολύ επίσημη τελετή! Η γιαγιά μας διηγείται πάντα αυτό το γεγονός με πολλή συγκίνηση! Στις 7 Μαρτίου του 1948, λέει, στο λιμάνι της Ρόδου σχηματίστηκε επίσημη παράταξη από παράγοντες του τόπου, με σκοπό να υποδεχτούν τον τότε βασιλιά της Ελλάδας, που θα κατέφθανε με το αντιτορπιλικό «Θεμιστοκλής». Ανάμεσά τους, δώδεκα κορίτσια –αριθμός συμβολικός– με τοπική ενδυμασία και μία ταινία πάνω τους που έγραφε το όνομα ενός από τα μεγαλύτερα νησιά. Το τι έγινε μόλις έφτασε το πλοίο στο λιμάνι δεν λέγεται! Κωδωνοκρουσίες, σειρήνες, σφυρίγματα πλοίων και ελληνικές σημαίες παντού, και φυσικά, η ανάκρουση του Εθνικού μας Ύμνου στην Πλατεία του Διοικητηρίου.
–Φαντάζομαι με τι συγκίνηση θα τον έψαλαν όλοι μαζί!
–Βέβαια!
–Και μετά τι έγινε;
–Μετά διαβάστηκε το Βασιλικό Διάταγμα για την προσάρτηση των Νησιών στον Εθνικό κορμό και ακολούθησαν πολλές και συγκινητικές εκδηλώσεις. Έγινε μία μεγαλειώδης παρέλαση και έπειτα ακολούθησε Δοξολογία στη Μητρόπολη, όπου όλος ο λαός έψαλε και το «Χριστός Ανέστη», για να δηλώσει έτσι την ανάσταση της ελευθερίας της Δωδεκανήσου!
–Έκαναν Ανάσταση πριν την Ανάσταση δηλαδή!
–Κάπως έτσι! Μία λαμπαδηφορία στους δρόμους της Ρόδου επισφράγισε τις εκδηλώσεις εκείνης της ημέρας.
–Πω πω! Προσπαθώ να φανταστώ αυτές τις στιγμές. Θα ήταν πολύ συγκινητικές!
–Ω βέβαια! Και φυσικά, αντίστοιχοι πανηγυρισμοί έγιναν και στα άλλα νησιά. Λένε για κάποιον καθηγητή στην Κάλυμνο ότι ανέβηκε σε κάποιο βραχάκι και με δάκρυα στα μάτια και παλλόμενη φωνή παρακαλούσε τους νεκρούς να σηκωθούν για να νιώσουν –όπως έλεγε– λίγη ώρα λεύτεροι και ύστερα να συνεχίσουν τον αιώνιο ύπνο τους.
–Κοίτα να δεις πόσα πράγματα μάθαμε σήμερα με αφορμή το παιχνίδι και την αμάθειά μας! Ευχαριστούμε πολύ, Ελένη, και εσένα και τη γιαγιά σου γι’ αυτό το απρόσμενο μάθημα!
–Όση ώρα περιέγραφες όλα αυτά τα σπουδαία και συγκινητικά, σκεφτόμουν… Αχ, να έδινε ο Θεός να πανηγυρίζαμε την ένωση και άλλων πονεμένων τόπων μας με τη Μητέρα Ελλάδα…
Τ.Γ.
Βιβλιογραφία
- Σεραφείμ Αθανασίου, «Ενσωμάτωση Δωδεκανήσου», 7 Μαρτίου 1948: https://www.taxydromos.gr/Epistoles/252172-enswmatwsh-dwdekanhsoy-7-martioy1948.html
- Ανδρέα Δενεζάκη, η περιπέτεια της Δωδεκανήσου στο δρόμο για την Ένωση, https://www.imerodromos.gr/i-peripetia-tis-dodekanisou-sto-dromo-gia-tin-enosi/
- https://el.wikipedia.org/wiki/Ιταλοκρατία_στα_Δωδεκάνησα
- https://www.omospondiacom/iotasigmatauomicronrho943alpha–deltaomegadeltaepsilonkappaalphanu942sigmaomeganu.html
- https://imsymis.gr/index.php/istoria/xroniko–italokratias–sta–dodekanisa/
- https://www.royalchronicles.gr/7-martioy-1948-ensomatosi–dodekanisou/
[1] Βλ. «Πρός τή ΝΙΚΗ», Οκτώβριος 2019, Ένα σχολείο πολεμάει τους Ιταλούς!, σ. 342-343.
«Πρός τή ΝΙΚΗ», Μάρτιος 2020
